We hebben allemaal weleens een boek gelezen of een persoon aangehoord waarvan we dachten: “Jeetje, wat kan die goed verhalen vertellen.”. Wat zorgt er eigenlijk voor dat we dit denken? Wat zorgt er voor dat een verhaal “goed” of misschien wel “perfect” is? Door middel van het principe van het “tweedelig brein” kunnen we dat een stuk beter begrijpen, want de harmonie tussen deze twee delen van het brein zorgt voor die diepgaande page-turners waar we allemaal maar geen genoeg van kunnen krijgen als we er eenmaal aan beginnen.

Een tweedelig brein

Stel je voor dat er twee figuurtjes in jouw brein rondlopen, één die overal grondig en bewust over nadenkt, ook wel bekend als het “denkende brein” en één die alles lekker op basis van emotie, intuïtie en instincten beslist, deze heet het “emotionele brein”. Deze twee breinen kunnen ontzettend slecht met elkaar communiceren, ze hebben namelijk een compleet tegenovergestelde gedachtegang, vandaar ook de kunst om ze beide aan te spreken in een verhaal. Maar waarom wil je ze beide aanspreken? Laten we dat per breindeel ontdekken.

Het denkende brein

Het denkende brein is de architect van rationaliteit. Het is gevestigd in de neocortex, het deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor complexe cognitieve functies. Dit breindeel is de sleutel tot het begrijpen van complexe verhaallijnen, het volgen van plotwendingen en het onthouden van details. Het denkende brein helpt ons om logische verbanden te leggen en de wereld om ons heen te begrijpen.

In een perfect verhaal speelt het denkende brein een cruciale rol door ons in staat te stellen de plot te volgen en de personages te begrijpen. Het is verantwoordelijk voor het oplossen van puzzels in detectiveverhalen, het doorgronden van de plot in literaire meesterwerken en het absorberen van de informatie in informatieve verhalen.

Het emotionele brein

Het emotionele brein, daarentegen, bevindt zich diep in onze hersenen, en het is verantwoordelijk voor het verwerken van emoties en instinctieve reacties. Dit deel van onze hersenen speelt een cruciale rol bij het opwekken van emoties en empathie bij het lezen of luisteren naar verhalen. Het emotionele brein maakt verhalen persoonlijk en betekenisvol.

In een perfect verhaal komt het emotionele brein tot leven door ons te laten meevoelen met de personages, met hen mee te juichen, te rouwen of te vrezen. Het stelt ons in staat om ons te verplaatsen in de schoenen van de hoofdrolspelers en hun emoties te ervaren alsof ze de onze zijn. Het emotionele brein zorgt er voor dat we empathie kunnen opbrengen voor fictionele personages, maar het zorgt er ook voor dat we maar pagina’s blijven omslaan des te dichter we bij een conflict of cliffhanger komen.

Hoe stimulerend schrijven leidt tot een goed verhaal

Zoals eerder benoemd is moet je zowel het denkende brein als het emotionele brein stimuleren om een top verhaal neer te zetten. Maar waarom is die combinatie van die stimulansen zo effectief?

Dat komt door de combinatie van het verhaal begrijpen en empathie kunnen opbrengen voor de personages in het verhaal. Het begrijpen van het verhaal is uiteraard essentieel om jezelf te verbinden of te kunnen verplaatsen in het verhaal. En als je het verhaal begrijpt, maar geen emotionele snaar weet te raken, dan word je niet meegesleurd in het verhaal waardoor het vaak als saai wordt ervaren. Het emotionele brein wil wel genoeg prikkels hebben om door te lezen of luisteren, en zonder dat het denkende brein iets van het verhaal kan begrijpen, zal het niet mogelijk zijn om het emotionele brein te voorzien van die prikkels. Maar dat prikkelen, hoe doe je dat?

Hoe stimuleer je het denkende brein

Het is niet alleen maar het begrijpen van het verhaal waar het denkende brein mee bezig is, het is ook de interpretatie van het verhaal en het projecteren van de mogelijke uitkomsten van conflicten of cliffhangers. Deze projecties en interpretaties zijn weer verweven met het emotionele brein die graag zou willen weten of deze kloppen of niet, wat ervoor zorgt dat de lezer of luisteraar “hooked” blijft aan het verhaal.

Het begrijpbaar maken van een verhaal is ook nog niet zo simpel als het lijkt, wij mensen houden namelijk van ingewikkeld doen terwijl het makkelijk kan. Je verhaal moet dus behapbaar zijn: laat onnodige stukken van je verhaal weg, maar zorg niet dat het zijn waarde verliest in het schrappen van die stukken. Het zou zonde zijn als je tijdens het behapbaar maken van jouw verhaal essentiële plotwendingen mijdt die uiteindelijk waarde toevoegen aan de climax van je verhaal.

Maar even in het kort: zorg ervoor dat je verhaal behapbaar is, interpreteerbaar is en projecties afdwingt door middel van cliffhangers of conflicten die de climax van je verhaal beïnvloeden.

Hoe stimuleer je het emotionele brein

Laat jouw lezer verbinden met je personages, maak hun doen en laten herkenbaar en speel met de spanning binnen je verhaal. Het emotionele brein houdt enorm van herkenning, emotie-dragende passages en het niet weten wat de toekomst biedt, daarom werken cliffhangers en liefdesverhalen en conflicten zo goed in verhalen.

Laten we even kijken naar een klassiek voorbeeld: Romeo en Julia, een verhaal van een liefde die niet mogelijk is. In Romeo en Julia komen liefde, dood, haat, spijt en verdriet voor, allemaal hele heftige emoties. Als je het leest merk je dat je emotionele brein overuren draait en maar niet kan stoppen met lezen, mede daarom is het ook een literair meesterwerk in de meeste ogen. Wat overigens grappig is, is dat de klassieke versie van Romeo en Julia een stuk moeilijker is om doorheen te komen en dat mensen die versie als minder leuk ervaren, waarom? Dat komt hoofdzakelijk door twee dingen: we kunnen ons emotionele brein niet meer verbinden met de verouderde personages in de klassieke editie en we begrijpen het oubollige Engels minder goed dan het moderne Engels waarin het herschreven is. Als we het klassieke verhaal niet begrijpen, dan kunnen we ook moeilijk empathie opbrengen voor de personages in het verhaal.

Wat maakt een verhaal perfect?

Een perfect verhaal is een verhaal dat de connectie tussen het denkende brein en het emotionele brein weet te leggen. Een verhaal dat het denkende brein en het emotionele brein constant en tegelijkertijd weet te stimuleren, zodat er een soort harmonie ontstaat tussen het begrijpen van het verhaal en het verbinden met het verhaal op een emotioneel niveau. Een echte page-turner heeft deze elementen, want uiteindelijk is het omslaan van een pagina het teken van je emotionele brein dat je verder wilt lezen. Probeer deze tips eens en zie hoe ‘hooked’ je jouw publiek kan krijgen.